Miras Hukuku
MİRAS HUKUKUNDA TENKİS DAVASI
Tenkis davası miras hukukuna ilişkin bir davadır. Tenkis davası, miras bırakanın bazı mirasçılar aleyhine mirastan mal kaçırma işlemlerine karşı oldukça etkili bir hukuk davasıdır. Muris sağ iken bu davanın açılması mümkün değildir, miras bırakanın ölümü halinde açılabilir.
Tenkis davası, miras bırakanın tasarruf özgürlüğünü aşarak saklı pay sahibi mirasçıların miras hakkına yaptığı tecavüzün giderilmesi ve miras bırakanın yaptığı tasarrufun kanuni sınırlar içerisine çekilmesi için açılan bir davadır.
Saklı pay sahibi mirasçı, miras bırakanın yaptığı tasarruflara karşı miras payları belirli oranlarda korunan mirasçılardır. Saklı paylı mirasçılar Medeni Kanunda sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar:
1) Miras bırakanın eşi
2) Miras bırakanın altsoyu (Çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları)
3) Miras bırakanın anne-babasıdır.
Tenkis talebi hakkının meydana gelebilmesi için miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufları veya sağlar arası bağışlamaları ile tasarruf oranını aşmış olması gerekir ve mirasçının saklı pay hakkının ihlal edilmiş olması gerekir.
Saklı payı ihlal edilen mirasçı, tenkis davası açabilir. İflas veya borçlarını ödemekten aciz halinde bulunan mirasçıların alacaklılarının ve iflas masasının, bu mirasçı yerine tenkis davası açabilmesi için aşağıdaki şartlar olmalıdır:
1- Saklı paylı mirasçının alacaklılarının veya iflas masasının elinde, bir ödemeden aciz belgesinin veya iflas kararının bulunması gerekir.
2- Saklı paylı mirasçının tenkisi talep ve dava etmemiş bulunması gerekir.
3- Alacaklıların veya iflas masasının, tenkis davası açmasını saklı paylı mirasçıya ihtar etmiş olmaları ve yapılan bu ihtarın semeresiz kalması gerekir.
Tenkis davalarında, ölenin son ikametgâhındaki Asliye Hukuk Mahkemesi yetkili ve görevlidir.
Tenkis davasında, dava olunan taraf, saklı paya tecavüz eden bağışların lehine yapılmış olduğu kişilerdir. Dava olunan kimse, miras bırakanın belli bir mal veya hakkı vasiyetname ile bıraktığı kimse olabileceği gibi, kanuni veya atanmış bir mirasçı da olabilir. Hatta tenkis davası diğer bir saklı paylı mirasçıya da yöneltilebilir.
Tenkis davası nispi bir karar olup sadece davalı ve davacı hakkında sonuç doğurmaktadır. Mirasçının saklı payının ihlal edilmiş olduğunu öğrendiği günden itibaren işlemeye başlayan 1 (bir) yıllık süre hak düşürücü süredir. Mirasçının saklı payına tecavüz edildiğinden haberdar olmadığı hallerde, 10 (on) yıllık hak düşürücü süre geçerli olur. Bu sürenin başlangıcı vasiyetname ile yapılan tasarruflar hakkında vasiyetnamenin açıldığı gündür. Buna karşılık, miras sözleşmesi ile veya sağlar arası bir işlem ile yapılan tasarruf ve bağışlamaların tenkisi davasında, 10 (on) yılık süre miras bırakanın ölümü anından itibaren işlemeye başlar. Tenkis kararı yenilik doğuran nitelikte bir karardır. Hükümleri mirasın açıldığı andan itibaren geçerli olup o ana kadar geriye yürüdüğü için geçmişe etkilidir.
BÖLENLER HUKUK BÜROSU
Abdurrahman Mah. Şehit Emniyet Mdr. Ertan Nezihi Turan Cad. No:7 Yaşar Atlı Plaza K:4 D:58 Edirne
